Padaczka (epilepsja) to przewlekłe zaburzenie czynności mózgu o różnym pochodzeniu, bardzo często występujące u najmłodszych dzieci. Aby zminimalizować liczbę napadów padaczkowych i zwiększyć tym samym komfort życia chorego i jego bliskich, stosuje się farmakoterapię. Niestety, w niektórych przypadkach leki nie dają efektów – problem ten dotyka aż 30% pacjentów. Mówimy wówczas o padaczce lekoopornej, którą stwierdza się, gdy liczba napadów nie zmniejsza się pomimo prawidłowego stosowania minimum 2 leków. W tej sytuacji często pomocna okazuje się dieta ketogenna, której stosowanie może przynieść poprawę – u ponad połowy stosujących ją dzieci obserwuje się redukcję napadów epileptycznych o 50%, u 1/3 liczba napadów zmniejsza się o aż 90%, a 10-15% pacjentów doświadcza całkowitego ustąpienia napadów. Czym jest dieta ketogenna i jakich zasad musimy przestrzegać, aby była skuteczna w leczeniu padaczki lekoopornej?

Na czym polega dieta ketogenna?

W ostatnim czasie pojawiło się wiele informacji o stosowaniu diety ketogennej w celu redukcji masy ciała. Wciąż jednak za mało mówi się o jej terapeutycznym zastosowaniu w celu leczenia padaczki lekoopornej. Dieta ta, ze względu na swoją restrykcyjność i duże ograniczenie niektórych grup składników, jest wprowadzana w trakcie hospitalizacji, a przez cały czas terapii pacjent pozostaje pod kontrolą doświadczonego lekarza oraz dietetyka. Jest to ważne szczególnie w przypadku pacjentów z padaczką lekooporną, gdyż nawet najmniejsze odstępstwo od wyliczonych proporcji może skutkować zaburzeniem stanu ketozy, a co za tym idzie, wpłynąć na efekty leczenia.  

Dieta ketogenna polega na naśladowaniu stanu metabolicznego, który powstaje w organizmie podczas głodzenia – źródłem energii są wówczas tłuszcze. Takie postępowanie żywieniowe charakteryzuje znaczne zmniejszenie ilości przyjmowanych węglowodanów, zwiększenie spożycia tłuszczów oraz dostosowanie ilości dostarczanego organizmowi białka do wieku i stanu zdrowia pacjenta.

Pacjenci będący na diecie ketogennej powinni zawsze pamiętać o tym, aby:

• Ważyć wszystkie produkty przed ich spożyciem – pozwoli to na zachowanie indywidualnie wyliczonej liczby kalorii. Należy zwracać uwagę na to, czy w przepisie jest mowa o gramaturze produktu przed/po obróbce termicznej lub obraniu warzyw czy owoców;
• Uważnie czytać etykiety produktów – ich oznaczenia często potrafią być mylące. Nie zawsze to, co jest określane jako „light” czy „bez cukru” rzeczywiście posiada lepszy skład. Wiele produktów (nawet takich, jak leki czy pasta do zębów) zawiera składniki, które są niedozwolone dla pacjentów stosujących dietę ketogenną;
• W razie potrzeby skonsultować z lekarzem wdrożenie specjalistycznych preparatów do żywienia medycznego, które ułatwiają stosowanie diety ketogennej, dzięki stałej, określonej proporcji ketogenicznej i zbilansowanej ilości pozostałych składników odżywczych.

Dieta ketogenna? Dowiedz się więcej o pokonaj objawy

Dieta ketogenna jest bardzo restrykcyjna, przez co może wzbudzać wiele obaw, szczególnie w kontekście stosowania jej u najmłodszych dzieci – niekiedy ciężko im wytłumaczyć, dlaczego nie mogą zjeść ulubionej potrawy albo z jakiego powodu mają inną dietę niż ich rówieśnicy. Najważniejsza jest tu rozmowa – wytłumacz dziecku, na czym dokładnie polega ta dieta i jak ważna jest dla jego zdrowia. Wspieraj go poprzez nieoglądanie przy nim programów kulinarnych, nie jedz w jego obecności niedozwolonych produktów. I co najważniejsze – chwal za przestrzeganie diety i używaj słownictwa, które będzie przywodziło dziecku na myśl przyjemne skojarzenia.

Najważniejsze informacje na temat diety ketogennej w terapii padaczki lekoopornej:

• Lekarz bądź dietetyk ułoży odpowiednio zbilansowaną dietę, dzięki czemu dziecko nie powinno odczuwać głodu. Na początku może się tak jednak zdarzyć – wówczas rozwiązaniem może okazać się podanie dziecku wody gazowanej czy rozłożenie ustalonej liczby kalorii na większą liczbę posiłków;
• Aby uniknąć niedoborów, dietę można uzupełniać suplementami – zapytaj lekarza prowadzącego, jakie polca Twojemu dziecku;
• Pomimo zwiększenia ilości spożywanych tłuszczów, dieta ketogenna nie podwyższa ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia. Stan zdrowia dziecka jest na bieżąco monitorowany, dzięki czemu lekarz szybko zauważy wszystkie ewentualne nieprawidłowości. Odpowiednio zbilansowana dieta nie powinna także powodować niezamierzonego przybierania na wadze;
• Potencjalne skutki uboczne są przemijające i łatwe do opanowania. W zależności od pacjenta może to być np. osłabienie, dolegliwości żołądkowe czy senność. Niektóre dzieci reagują na odwrót – są bardziej pobudzone i nadaktywne.

Zachęcamy do obejrzenia krótkiej animacji, w której postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości i opowiedzieć o efektach, jakie może przynieść dieta ketogenna: