Mleko matki jest najlepszym pokarmem dla niemowląt. Nie bez powodu mówi się o nim jako o „złotym standardzie” żywienia najmłodszych dzieci. Niezwykle istotne jest wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka. Mleko mamy dostarcza w tym okresie nie tylko wszystkich składników odżywczych niezbędnych do optymalnego wzrastania, ale również do rozwoju mikrobioty i stymulacji układu odpornościowego niemowlęcia. Co ciekawe, choć w Polsce 83% kobiet w ciąży planuje karmienie dziecka piersią, jedynie 60% mam – karmi wyłącznie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia, a 8% łączy swój pokarm z mlekiem modyfikowanym [1]. Dlaczego tak się dzieje? Co jeszcze powinniśmy wiedzieć o mleku matki?
Mleko matki ma skład, który możemy określić jako wręcz idealny – jest to kompozycja m.in. tłuszczów, białka, węglowodanów, witamin i składników mineralnych, które odgrywają kluczową rolę dla zdrowia dziecka. Skład ten zmienia się w trakcie laktacji, czyli okresu w którym wytwarzane i wydzielane jest mleko. W trakcie ciąży organizm kobiety magazynuje składniki odżywcze, które potem wykorzystuje do produkcji mleka.
Co zatem wchodzi w skład mleka?
Zdarzają się sytuacje, kiedy mama nie może karmić piersią. Warto wówczas skonsultować się z lekarzem w celu dobrania mleka modyfikowanego najlepiej dostosowanego do potrzeb dziecka.
Mleko matki to niedościgniony wzorzec – ma unikalny skład, którego bogactwa nikt nie jest w stanie w pełni skopiować. Wiedza zdobyta przez naukowców na temat złożoności pokarmu mamy pozwala jednak dopasować recepturę mlek modyfikowanych tak, aby odpowiedzieć na potrzeby żywieniowe dziecka.
Jeżeli istnieje konieczność podawania dziecku mleka modyfikowanego, można rozważyć preparaty, których skład jest najbardziej zbliżony do mleka matki i które – np. dzięki obecności krótko- i długołańcuchowych oligosacharydów oraz bakterii Bifidobacterium breve – będą kształtować prawidłowo mikrobiotę przewodu pokarmowego dziecka.
***
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najbardziej optymalnym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowanym dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
Konsultacja merytoryczna:
Prof. Elżbieta Jarocka-Cyrta
Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia Dzieci, Wydział Lekarski Uniwersytetu Mazursko-Warmińskiego Sekretarz Sekcji Alergii na Pokarmy Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii Hepatologii i Żywienia Dzieci
Dr hab. Andrea Horvath
Klinka Pediatrii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Przewodnicząca Sekcji Alergii na Pokarmy Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii Hepatologii i Żywienia Dzieci
Orczyk-Pawiłowicz M., Wesołowska A., Różnice w biochemicznym składzie mleka matek wcześniaków i noworodków urodzonych o czasie - aspekt żywieniowy i terapeutyczny. Standardy Medyczne/Pediatria, 2013, T. 10, 677-686
Morga J., Eksperci: mleko matki to dla dziecka posag na całe życie, www,naukawpolsce.pap.pl/aktualności/news,396515,eksperci-mleko-matki-dla-dziecka-posag-na-cale-zycie.html [odczyt 04.02.2021
Kowalska D., Gruczyńska E., Bryś J., Mleko matki – pierwsza żywność w życiu człowieka, Probl Hig Epidemiol 2015, 96(2): 387-398
Szajewska H., Socha P., Horvath A., Rybak, Zalewski BM., Nehring-Gugulska M., Mojska H., Czerwionka‑Szaflarska M., Gajewska D., Helwich E., Jackowska T., Książyk J., Lauterbach R., Olczak-Kowalczyk D., Weker H., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Przegląd Pediatryczny 2021/Vol. 50.